Forex nedir, genel bilgiler

Forex ingilizce for eign ex change kelimelerinin kısaltmasıdır, ülkelerin para birimlerinin değişim piyasasıdır. yani bir ülkenin para birimi karşılığında diğer bir ülkenin para biriminin alındığı veya satıldığı piyasadır. bütün dünyada döviz parite ücretleri bu piyasada belirlenir. piyasanın ana katılımcıları bankalar ve broker şirketleridir. broker şirketleri müşterilerinin alım/satım isteklerini yerine getirirler. 
büyük mevduatları olan müşteriler için bankalar kendileri de broker hizmetini verebilirler.


dünyanın en büyük bankaları birbirlerine özel iletişim ağıyla bağlantılıdırlar. bütün işlemler bu bankacılık ağı yardımıyla gerçekleşir. bu bilgi ağlarından gelişi güzel bir bankanın verdiği dolar veya euro ücreti derhal öğrenilebilinir. dünyadaki döviz ücretleri serbest piyasa (dalgalı piyasa) kurallarınca arz ve talep ile belirlenir, devletler buna serbest piyasa kuralları çerçevesinde nadiren müdahale ederler.



iki bankanın verdikleri parite ücretleri arasında farkın olması durumunda teorik olarak ucuz olanı alınıp pahalıya satılabilir. bu taktirde piyasadaki ucuzdan alış ve pahalıya satış kısa vakit içerisinde iki tarafta da ücretleri eşitler. bu sebeple dünya üstünde parite ücretleri aynı vakit dilimi içerisinde, bütün coğrafyalarda neredeyse aynıdır. fakat parite ücretleri vakit içerisinde çok değişebilir. bu değişim kaotik değildir ve her vakit belli kurallar çerçevesinde olur. bu kuralları bilen kişi bu değişimlerin ne yönde ve ne zaman olacağını tahmin edebilir.



forex piyasası işlem hacmi bakımından dünyanın en büyük finansal piyasadır. 
burada günlük işlem hacmi 1,5 trilyon ile 3 trilyon dolar arasında değişir. karşılaştırmanız için dünyanın en büyük borsası olan new york borsasındaki günlük işlem hacmi 20 milyar dolar civarındadır. inanılmaz büyüklükteki toplam işlem hacmi, forex piyasasını dünyanın en zengin adamı veya en zengin insanlar grubunun dahi kolaylıkla manüple edemeyeceği bir hale getirmiştir. böylece bu piyasa dış etkenlerden korunup yalnızca iç kurallarına göre çalışır. 
bu kuralları bilen kişi döviz fiyatlarının hareketlerini tahmin edebilir,bu nedenle kar elde edebilir.



kurların tahmin edilebilirliği

fx piyasasında günlük devasal para hacimleri bu piyasayı tahmin edilebilir bir özelliğe kavuşturmuştur. anlaşılacağı gibi kurun değişmesini tahmin edebilirseniz ucuza alıp pahalıya satabilirsiniz ve böylece para kazanabilirsiniz. kurun değişmesinin yalnızca iki ihtimali vardır: yukarı ya da aşağı. bu da olasılıkları 50/50 yapar.

fakat gerçekte yüzde 50 şansınız olmasına karşın herşeyi yalnızca şansınıza bırakırsanız kumar oynamış sayılırsınız ve kaybedebilirsiniz. peki fiyat tahmin edilebilir mi ? bu piyasa tahmin edilebilir mi ?


forex piyasasının hacimleri öyle büyüktür ki hiç bir kişi ona etken olamaz. mesela george soros'un varlığı 20-30 milyar dolar civarındadır. bütün parasını forex'te manüplasyon hedefli kullandığını düşünseniz bile fiyatlar değişebilir ama uzun süreliğine ve çok fark yaratacak kadar değil.

böylece insanlar tarafından yaratılan bu piyasa insanların kontrolünden çıkmış bulunmaktadır. bu piyasaya bir ülke yalnızca merkez bankası ile etki edebilir. buna da müdahale denir. müdahaleler çok nadir olmaktadırlar ve genel olarak çok önceden bilinirler.



* uluslararası döviz piyasası forex'in tam tanımını verirsek, forex (foreign exchange market) döviz alım ve satım işlemlerinden ve belli kurallar (miktar, parite ücreti, faiz oranı) çerçevesinde verilen kredi işlemlerinden oluşmaktadır. kredinin sağlanma tarihi her vakit bellidir.



* döviz dünyada en yaygın kullanılan ticari araçlardan biridir. yerel döviz bürolarından dünya bankalarına kadar herkes döviz ticaretinden kar sağlamaktadır. bu yaygınlık piyasanın büyümesine (1,5-3 trilyon dolar günlük işlem hacmiyle) neden olmuştur. forex'te yapılan işlemlerin %80'inden fazlası döviz parite fiyatlarının vakit içerisinde meydana gelen farkından yararlanıp kar etme amaçlıdır, yani spekülatif işlemlerdir(bu piyasada veya gelişi güzel başka bir piyasada spekülasyon yapan herkes spekülatördür, spekülasyon yapmak demek, tahmin yapmak demektir. manüplasyon ile karıştırılmamalıdır. )



* forex piyasasının çalışma mekanizmasını bilen kişi onun klasik makroekonomi kitaplarında anlatılan modellerden değişik olduğunu da bilir. klasik modellere göre arz ve talep parite ücretlerini dengeli bir biçimde belirler. realitede diğer bütün finans piyasaları gibi forex piyasası da arz talep dengesı üstüne kuruludur.



* kuvvetli ekonomilere sahip devletlerin döviz paritelerini ve döviz kurlarını kontrol etme politikasından vazgeçtiklerinde (bu politika büyüyen dünya ekonomisinde istenen neticeleri getirmemeye başladı) piyasa profesyonel trader akımına uğramıştı. bu akım döviz parite fiyatlarının daha fazla oynamalarına yol açtı.



* forex piyasa katılımcılarının her vakit her döviz paritesinin grafiksel hareket özelliklerini bilmeleri gerekmektedir. döviz ücreti grafiği belli bir noktaya ulaştığında forex piyasası teknik olarak tahmin edilebilir duruma gelir ve bu nedenle ciddi karlar elde etme imkanı doğar.

* son yıllarda profesyonel yatırımcılar forex piyasasındaki aktivitelerini ciddi anlamda yükselttiler.



tanımlar *spread; alış ve satış arasındaki farka spread denir. euro/dolar paritesinin fiyat kotasyonuna bakalım e/$ 1,2260/65, 1,2260 -alış/ 1,2265 -satış aradaki 5 puanlık fark spread ı oluşturur bu puana pips veya tick de denir. piyasa 1,2260 da iken 1,2265 den alırız 1,2266 da 1 tick kardayız demektir, satmak istrsek 1,2260 dan satarız 1,2259 iken 1 tick kara geçeriz.



*kotasyon; paritede ilan edilen döviz çiftlerinden ilki baz döviz, ikincisi karşıt dövizdir, paund/dolar; paund baz- dolar karşıt, euro/yen; euro baz-yen karşıt. e/$1,2260/65 kotasyonundan anlaşılan kotasyonu giren market maker (piyasa yapıcının)1 euro almak için karşı tarafa 1,2260 dolar vereceği, 1 euro satmak için karşı taraftan 1,2265 dolar talep ettiğidir.



*teminat; yapılan işlem karşılğında hesapta meydana gelecek azalmayı karşılamak için yatırılan tutardır.



*kaldıraç faktörü; yatırlan teminat sayesinde hesapta bulunmakta olan miktarın üstünde işlem yapabilme hakkıdır, 1/100 den 1/400 e kadar kaldıraç hakkı tanınabilir.



*işlem miktarları; normalde sınır 1 lot karşılığı olan 100. 000 dolar dır ama bazı hesaplar için (özellikle ufak olanlar) 10. 000 dolar veya 25. 000 dolar olabilir.



*rollover (öteleme); forex piyasasın da takas işlemleri 2 iş günü içerisinde grçekleştirilir şayet new york kapanış saati olan 17,00 (bize göre 24,00) itibariyle pozisyon kapatılmadıysa dövizin fiili olarak teslimatını ortadan kaldırmak için poisyonlar otomatik olarak kapatılıncaya kadar ötelenir.